Na początku XX wieku świat wciąż był w dużej mierze ukształtowany przez XIX-wieczne ideały kobiecości. Kobiety miały być podporządkowane rodzinie, dbać o dom i dzieci, a ich rola w społeczeństwie była ograniczona. Edukacja wyższa pozostawała dla nich wyjątkiem, podobnie jak możliwość pracy poza domem w zawodach uznawanych za prestiżowe. Ich świat był budowany na przekonaniach, że są emocjonalnie słabsze, mniej racjonalne i powinny być chronione przed zewnętrznymi wpływami.

Społeczeństwa Europy i Ameryki wciąż opierały się na konserwatywnych wartościach, a kobieta była w nich figurą uległą, zależną od mężczyzny. Jednak zmieniająca się rzeczywistość polityczna i gospodarcza zaczęła podważać te przekonania.

I i II wojna światowa miały kluczowe znaczenie dla zmiany pozycji kobiet. Podczas obu konfliktów miliony mężczyzn były wysyłane na front, a kobiety musiały przejąć ich role w gospodarce i życiu publicznym. Zaczęły pracować w fabrykach, prowadzić biznesy, podejmować decyzje, które wcześniej były zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn. Wzmocniło to ich poczucie niezależności, pokazało, że mogą funkcjonować na równi w społeczeństwie.

Po zakończeniu obu wojen władze próbowały przywrócić „naturalny” porządek i odesłać kobiety do ról matek i żon, jednak doświadczenie samodzielności i sprawczości nie mogło już zostać zapomniane. Narodził się nowy rodzaj kobiecej świadomości – potrzeba autonomii i kontroli nad własnym życiem.

W okresie powojennym, zwłaszcza w latach 50., kobiety były znów poddane silnej presji społecznej. W mediach kreowano obraz „idealnej gospodyni” – pięknej, uśmiechniętej, dbającej o dom i rodzinę, spełniającej się poprzez macierzyństwo i podtrzymującą tradycyjny model rodziny. Jednak pod powierzchnią tego lukrowanego obrazu rósł niepokój i frustracja – kobiety coraz częściej czuły, że ich ambicje i potrzeby nie są spełnione.

Równocześnie pojawiały się pierwsze fale feminizmu, które zaczęły burzyć mit kobiety jako „anioła domowego ogniska”. W latach 60. ruchy feministyczne nasiliły swoją działalność – kobiety domagały się prawa do pracy, edukacji, kontroli nad własnym ciałem, w tym dostępu do antykoncepcji i aborcji. Wielką rolę odegrały takie postaci jak Simone de Beauvoir, Betty Friedan, czy Gloria Steinem, które zaczęły pisać o problemach kobiet w patriarchalnym świecie.

Ruchy feministyczne miały bezpośredni wpływ na sztukę. Przez wieki kobiety były w niej przedstawiane jako obiekty – malowane, opiewane w poezji, idealizowane lub demonizowane. W XX wieku artystki zaczęły odwracać tę narrację, opowiadając własne historie. Pojawiła się sztuka feministyczna, która dekonstruowała stereotypy i odkrywała kobiecą perspektywę.

Frida Kahlo – jedna z pierwszych artystek, które w swoich obrazach ukazywały kobiece cierpienie, tożsamość i seksualność.

Judy Chicago – jej instalacja „The Dinner Party” była hołdem dla zapomnianych kobiet w historii.

Cindy Sherman – eksperymentowała z tożsamością i kobiecymi wizerunkami w mediach, ukazując jak narracje o kobiecości są konstruowane.

Marina Abramović – badała granice ciała i emocji, eksplorując kobiecą siłę i cierpienie.

Kobiety-artystki zaczęły podejmować tematy tabu, mówić o cielesności, macierzyństwie, przemocy wobec kobiet. Ich dzieła były wyzwaniem rzuconym społecznym normom i systemom władzy.

Wraz z kolejnymi dekadami kobiety zaczęły zajmować coraz ważniejsze miejsca w polityce, kulturze i mediach. W wielu krajach pojawiły się pierwsze kobiety na wysokich stanowiskach politycznych – Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii, Indira Gandhi w Indiach, Golda Meir w Izraelu.

Popkultura lat 80. zaczęła przedstawiać kobiety jako silne, niezależne jednostki, jednak wciąż z silnym podtekstem seksualnym – przykładami są ikony tamtych lat jak Madonna czy Jane Fonda, które jednocześnie łamały normy, ale i wpisywały się w popkulturową grę.

Współczesne kobiety mogą studiować, pracować, decydować o swoim ciele i życiu. Jednak wciąż istnieją struktury i wzorce, które próbują je kontrolować. Seksizm, przemoc domowa, nierówność płacowa, obiektywizacja kobiet w mediach – to wszystko pokazuje, że walka o prawdziwą równość jeszcze się nie skończyła.

W XXI wieku mamy dostęp do informacji, możemy się jednoczyć, uczyć się od siebie nawzajem. Jesteśmy córkami, wnuczkami i prawnuczkami kobiet, które musiały walczyć o każdą drobną wolność, którą dziś mamy. Ale historia XX wieku pokazuje nam jedno – kobieta, kiedy odzyskuje głos, potrafi zmieniać świat.